Dziś krótkie notatki o współeczesnych scenach seksu w filmach na podstawie rozmowy opublikowanej w New Yorkerze The sex scene is dead. Long live the sex scene.
Jak zwykle to tylko muśnięcia, bo nikt przy zdrowych zmysłach nie porywałby się na wyczerpujące opracowanie tematu seksu w kinie.
- 🦸♀️ Marvel i lukratywna infantylizacja
- 📉 Euforia, post-witalność i declinism
- 📺 Kino rodzinne, telewizja dla dorosłych i pornografizacja… pornografii?
- 🇵🇱 O scenach erotycznych w polskim kinie
- 🧢 Sukcesja i brak seksu
Czas potrzebny na przeczytanie: 3 min 49 sekund.
🦸♀️ 1. Marvel i lukratywna infantylizacja
Dyskusja zaczyna się od pozornego tylko załamania rąk, że dzisiejsze kino wygładził walec familijnej rozrywki spod znaku Marvela i Disneya i że infantylizacja publiczności doprowadziła do wyrugowania scen erotycznych z dużego ekranu.
Fakt, trudno dziś wyobrazić sobie scenę erotyczną w Spidermanie czy Gwiezdnych Wojnach, bo i jaką też pełniłaby tam funkcję?
Z drugiej strony trudno zaprzeczyć, że kino familijne i komercyjna orientacja na jednostkę jaką jest rodzina stanowi po prostu intratny biznes. Disney od 2006 do 2021 zwiększył przychody z $33.75 mld do $67.42 mld nie sprzedając ani grama ostrego seksu.
📉 2. Euforia, post-witalność i declinism
O upadku Zachodu czytamy już od końca XIX wieku najpierw w oparach dekadentyzmu równoważonego filozofią życia Nietzschego, Bergsona czy Dilthey’a a później już wprost w Spenglerowskim Zmierzchu innymi kanałami?
W rozmowie z New Yorkera pada ciekawa refleksja, że w amerykańskich serialach usilnie próbuje się potretować seks w sposób pozbawiony idealizacji. Mimo to w serialu Euforia równolegle do wyestetyzowanego naturalizmu “straciłam dziewictwo przed gimnazjum i ćpałam w szóstej klasie” sam seks w większości odarty jest z otoczki młodzieńczej śmieszności, nieporadności czy wstydu.
Ciekawe byłoby zobaczyć amerykańską komedię romantyczną z prawdziwą sceną erotyczną.
Z drugiej strony, może post-witalność nie jest mitem, bo faktycznie coraz mniej Amerykanów w USA uprawia seks:
📺 3. Kino rodzinne, telewizja dla dorosłych i pornografizacja… pornografii?
Geoffrey Gorer pisał w 1979 o Pornografii śmierci w epoce XX wieku, w której dystrybucja jest wprost proporcjonalna do tabu, jakim dane zjawisko jest objęte. Być może ten sam los spotyka powoli pornografię i seks tylko, że w odwróconym zwierciadle: proliferacja dostępu do pornografii i stopniowa normalizacja tego zjawiska sprawia, że rozkosz staje się bardziej imperatywem i brukselką na talerzu niż zakazanym owocem. Ten niegdyś “przepędzony duch” powraca może w formie jeszcze gorszej: tym razem przyjaznego duszka, z którym nikt nam nie zabrania się bawić.
Ciekawa obserwacja wyłania się ze strony rozmówców, że kino staje się bastionem dla dzieci, tymczasem telewizja to głównie medium dla dorosłych, w którym znajdują nośnik wartości, działań i wentyl dla pozornie “przepędzonych duchów” dnia codziennego.
Powiemy, że HBO ma w sobie więcej pikantności a Netflix to krem waniliowy, natomiast to raczej w tym drugim znajdziemy wyłomy w postaci animowanych seriali (dla dorosłych) jak Big Mouth podejmujących temat seksualności wśród dorastających dzieci i animację wagin czy penisów.
Przełamuje się też powoli tabu męskiej seksualności. O ile kobiece genitalia czy narządy płciowe łatwo przechodziły przez estetyczny filtr, tak operacjonalizacja penisa natrafiała w kinie na większe trudności. Można pewnie wysnuć setki teorii na temat przyczyn tego stanu rzeczy od “męskiego spojrzenia” i “kobiecego uprzedmiotowiania” wśród reżyserów po uwarunkowania polityczno-prawne.
🇵🇱 4. O scenach erotycznych w polskim kinie
Klasyfikację i pigułkowe opracowanie scen seksu w polskim kinie opisał w swoim artykule Seks w kinie polskim okresu PRL. Wprowadzenie Karol Jachymek począwszy od stalinowskiego ascetyzmu przez czwartą fazę lat 80. ze scenami, które niekoniecznie pełniły jakąkolwiek funkcję:
Pierwszym z tych etapów był okres stalinizmu, kiedy to – jeśli chodzi o prezentowanie problematyki seksualności – obowiązywał niemal całkowity ascetyzm. Drugi to czas odwilży i lata 60., gdy w filmach można już było zobaczyć pierwsze roznegliżowane, prawie wyłącznie kobiece, postaci, a tematyka (około)seksualna zaczynała się cieszyć zainteresowaniem filmowców. Trzeci okres stanowiły rządy Edwarda Gierka, kiedy rodzime kino, niejako w odpowiedzi na trwającą na Zachodzie rewolucję obyczajową, pozwalało sobie na coraz śmielsze sceny seksu oraz przedstawienia nagości (także męskiej, choć z reguły niepełniącej funkcji erotycznych). Narrację o seksie w kinie polskim czasów PRL kończą zaś lata 80., gdy polskie filmy zapełniły się wizerunkami nagich kobiet, a tzw. sceny i momenty, wówczas już bardzo śmiałe, przyciągały coraz więcej widzów do kin.
🧢 5. Sukcesja i brak seksu
Ilość opracowań na temat Sukcesji dorównuje tylko ilości mężczyzn, którzy udostępniają pozbawione komentarza gify ze scenami z serialu na Twitterze sygnalizując milczące porozumienie.
Nie zmienia to faktu, że serial ocieka intencjonalnym brakiem seksu: albo bohaterowie go nie uprawiają, albo tego nie widzimy. W każdym odcinku przewija się świński żart o seksie z rodzicem (“stop giving dad a blowjob”), wykorzystaniu przewagi (“fuck over”) i co najwyżej jesteśmy świadkami samotnego seksu z samym sobą, gdy impotent i erotoman-gaduła Roman masturbuje się w łazience do napominającej go za drzwiami starszej Gerri (“jesteś obrzydliwy”) czy Nate proponujący Shiv, żeby masturbowali się w osobnych pokojach co technicznie nie będzie zdradą.
Ironia bohaterów wzmaga ciągły dystans i napięcie jak kiedy Tom prosi Shiv o szczerość a ta proponuje odegranie scenki, w której mówi że nic dla niej nie znaczy. Tom obraca to również w żart: “Well, that was some spicy pillow talk last night”, więc ostatecznie wszyscy mówią prawdę przez maski jak w słowach Oscara Wilde’a: “Daj człowiekowi maskę, a powie ci prawdę”.
Obserwacja z wywiadu, że może apodyktyczny Logan jest jedynym zdolnym rządzić firmą, bo jako jedyny ma zdrowe libido?
PS. Jeśli spodobał Ci się ten artykuł, zapisz się do mojego newslettera – w poniedziałek, środę, piątek przed 8:30 dostaniesz krótkie 5 nagłówków z wydarzeniami ze świata 👇
