Najciekawsze lekcje, fakty i rzeczy, których nauczyłem się w 2021. Od „ludzkiej wstęgi Möbiusa” aż po paradoks Jevona i spadek umieralności na raka w USA o 27%.
W minionym 2021 postanowiłem sobie, że będę mniej czytał a więcej czasu poświęcę na pisanie. Udało mi się w tym czasie:
- wysłać 90 edycji newslettera z newsami i statystykami co poniedziałek, środę i piątek
- opublikować 41 artykułów w tym 25 notatek z książek i 7 comiesięcznych zestawień wykresów
- …i jest już Was ponad pół tysiąca subskrybentów za co bardzo dziękuję 🙂
Na wzór Toma Whitwella z Fluxx + mN przygotowałem więc podsumowanie 52 lekcji, notatek i rzeczy, których nauczyłem się w 2021 roku. Zapraszam do lektury!
- „Ludzka wstęga Möbiusa” – osoba, która mówi tak, żeby nic nie powiedzieć i nie obrać kategorycznej pozycji [Veep]
- 1 na 6 mężczyzn w USA deklaruje, że nie ma ani jednego bliskiego przyjaciela, podczas gdy w 1990 roku było to 3%. [Gallup]
- Ceny wstępu do parku Disney World wzrosły o 3,871.4% od 1971 [Link]
- 30% spośród 11,000 przeanalizowanych artykułów (2014 – 2020) dotyczących badań genetycznych zawiera zniekształcone nazwy genów. W zawartych arkuszach Microsoft Excel automatycznie formatuje nazwy genów jako daty. Z tego powodu w 2020 zmieniono nazwy niektórych ludzkich genów, żeby nie kolidowały z Excelem. [Nature]
- Efekt przejrzystości: klienci byli o 21.1% bardziej skłonni zakupić zupę, gdy na stołówce podane były ceny składników i koszt i o 14.2%, gdy czekolada miała wylistowane ceny. Transparentność gorzej działa przy marżach 200-300% za markowe buty. [Thomas McKinlay]
- 4 na 10 graczy w The Sims przyznaje się do umyślnego zabicia simów, z czego 30% przez utopienie. Równocześnie 69% graczy dbała o rozwój zawodowy swoich simów. [YouGov]
- W Holandii 8% naukowców przyznało się do sfałszowania lub sfabrykowania danych przynajmniej raz w latach 2017-2020. Wśród nauk przyrodniczych i medycznych do oszustwa przyznał się 1 na 10 badaczy. Próba: 6,813 badaczy z 22 uniwersytetów [Nature]
- Efekt placebo w USA między 1996 a 2013 stał się 3-krotnie silniejszy: W 1996 leki uśmierzały ból o 27.3% częściej niż placebo, w 2013 roku już tylko 8.9%. Przypuszcza się, że leki kiedyś zatwierdzone dzisiaj mogłyby nie przejść badań klinicznych bo różnica lek vs. placebo będzie za mała. [Raveendhara R Bannuru et al.]
- Jeśli cena jest powyżej 100 jednostek to lepiej stosować zniżkę kwotową (np. -$20), jeśli poniżej 100 skuteczniejsza jest zniżka procentowa (np. -20%). [Science Direct]
- Kierunek spojrzenia modela/modelki w reklamie oddziaływuje na skuteczność. W badaniu reklamy letniego kapelusza, wersja w której modelka nie patrzy bezpośrednio w kamerę była o 30% skuteczniejsza. W przypadku produktów hedonistycznych (np. moda, dekoracje) odwrócone spojrzenie jest skuteczniejsze, bo pozwala nam łatwiej wyobrazić samych siebie używających produktu. Być może brak spojrzenia ewokuje też jakieś wrażenie nieprzystępności i tym samym ekskluzywności. O 19% skuteczniejsza była również reklama zegarka, gdy model nie spoglądał bezpośrednio na widza. Odwrotnie jest natomiast w stosunku do produktów praktycznych i zakazów. Np. w reklamie z prośbą o podpisanie petycji dla ofiar przemocy domowej 75.2% uczestniczek podpisało się, gdy modelka spoglądała bezpośrednio, podczas gdy tylko 53.8% podpisało, gdy miała odwrócony wzrok. [Thomas McKinlay]
- Kobiety w ciąży w USA padają ofiarą zabójstw 16% częściej niż pozostałe w wieku 10 – 44 lat. [Nature]
- Luizjana i Mississippi są najbiedniejszymi stanami w USA, a jednocześnie mają najniższy wskaźnik bezdomności. 10x mniejszy niż Kalifornia. [Link]
- Od 2006 odsetek amerykanów wyrażających moralne przyzwolenie na poligamię wzrósł 4-krotnie z 5% do 20%. W 49 stanach w USA jest nielegalna, z wyjątkiem Utah. [Gallup]
- Od 2011 Korea Północna skazała na śmierć 7 obywateli za oglądanie lub rozpowszechnianie K-popu. [The New York Times]
- Zasłyszane:
– gdybyś mógł zmienić jedną rzecz w sporcie, co by to było?
– zalegalizować sterydy w grze w kręgle. - 6% Amerykanów wierzy, że pokonałoby niedźwiedzia grizzly. [YouGov]
- Po zniknięciu Trumpa z mediów i inauguracji Bidena CNN odnotowało 50% spadku oglądalności wśród 25-54 latków, od stycznia do lutego liczba unikalnych użytkowników New York Times spadła o 17% a Washington Post odnotował 26% spadek w tym okresie. [Washington Post]
- Przeciętny pasażer klasy biznes w samolocie waży 7kg więcej. [Quartz]
- Jeśli w 2012 roku Sony podniosłoby wszystkie ceny o 2% to – przy założeniu, że utrzyma się ten sam wolumen sprzedaży – ich zysk zwiększyłby się o 236%. W przypadku Walmarta byłoby 41.4%, a General Motors o 36.8%. [Hermann Simon]
- 50% światowego ruchu z wiadomości głosowych na Facebook Messenger generowała Kambodża. Powodem było niedostosowanie klawiatury do języka Khmerów. [Rest of the World]
- Strategia tzw. fencingu w ustalaniu cen usług. Francuski inżynier Jules Dupuit w 1849 tłumaczył dlaczego wagony 3 klasy w ówczesnych pociągach nie mają dachu: „Nie chodzi o zaoszczędzenie kilku tysięcy franków na dachu. Chodzi o odstraszenie tych, których stać na 2 klasę” [Hermann Simon]
- TikTok wygenerował w 2021 większy ruch niż Google. [Gizmodo]
- W ZSRR makarony produkowano w rozmiarze 7.62 na wypadek, gdyby trzeba było przestawić maszyny na produkcję łusek do nabojów. Korki od szampana miały tę samą średnicę co naboje armatek w samolotach bojowych. [Marcin Wicha]
- Władze Emiratów Arabskich zdyskwalifikowały 40 wielbłądów w konkursie piękności z powodu użycia botoksu. Łączna pula nagród wynosi $66 mln. [CBS News]
- Zegarmistrz światła purpurowy Tadeusza Woźniaka to piosenka o denaturacie.
- „The next big thing will start out looking like a toy”: przełomowe technologie i rozwiązania są często ignorowane, bo wyglądają na początku jak zabawki i ciekawostki np. telefon, komputer, Internet. [Chris Dixon]
- 5 największych firm technologicznych w USA zajmuje 0.92 mln m2 powierzchni biurowej w Nowym Jorku. Jednak to zaledwie 2% z całej dostępnej w Nowym Jorku powierzchni biurowej, która łącznie w 2021 wynosiła 45.1 mln m2. [The Wall Street Journal]
- Najszybszy czas realizacji zamówień drive-thru w USA mają Taco Bell i KFC z średnim czasem oczekiwania 4.5 minuty, najgorzej z kolej Starbucks i Chick-fil-A – między 6 min a 9 minut. [The Hustle]
- Od 2011 byli pracownicy Ubera założyli 242 firmy, które łącznie pozyskały $4 mld inwestycji. [CB Insights]
- „Jeżeli obecnie nikt nie próbuje zautomatyzować twojej pracy to oznacza, że jesteś zbyt tani aby się w ogóle opłacało zawracać sobie głowę. Gratulacje well played” [Mysterybuzu]
- Efekt tzw. novelty penalty: wbrew częstym założeniom, słuchacze preferują znane sobie historie, a oryginalność wywołuje mniej pozytywną reakcję. [Gus Cooney et al.]
- W serialu Twin Peaks było 258 scen, w których bohaterowie pili kawę. Judith Bekker przeanalizowała je i zwizualizowała na wykresie. [Juidt Bekker]
- W tym roku jadąc pociągiem do Przemyśla, pasażer dwa razy większy ode mnie nie chciał mnie wpuścić na moje miejsce przy oknie ostentacyjnie trzymając nogi i mówiąc, że „nic nie musi”. Gdy w końcu się przecisnąłem zaczął się awanturować z konduktorką o opóźnienie 52 min. Odczekałem jakiś czas i spytałem szeptem trzymając się za usta: „czy przepuściłby mnie Pan, bo mi niedobrze i muszę szybko do łazienki”. Wstanie zajęło mu 2 sekundy, a jak wróciłem zmienił miejsce. Lekcja: fizjologia jest ostatecznym orężem dyplomacji.
- Badanie z Imperial College London sugeruje, że po 6 tygodniach używania psychodelików zmniejsza się wiara w materializm, natomiast zwiększa w transcendentalizm i panpsychizm (r=0.2, n=866). [Christopher Timmermann et al.]
- Michael Scott z The Office popełnił 254 błędów i pomyłek językowych w czasie trwania serialu. [Link]
- Podczas pandemii, amerykańskie dzieci oglądały tak dużo kreskówki „Świnka Peppa”, że zaczęły posługiwać się brytyjskim akcentem i sformułowaniami np. „holiday” zamiast „vacation”. [Wall Street Jounral]
- W 1636 roku pomyłka w pisowni litery „r” w liście zaskutkowała importem 200 małp do Londynu [Edmond Smith]
- „My gut is that most conspiracy theorists have never been project managers. Their optimism is adorable” [Merlin Mann]
- Efekt sold-out: gdy 50% produktów na stronie zostało oznaczone jako wyprzedane, sprzedaż wzrosła o 22.7%. [Link]
- Good news: Spożycie kalorii z napojów słodzonych wśród amerykańskich dzieci spadło z 10.8% do 5.3% od 1999. Liczba włamań w USA spadła o 55% w ciągu 10 lat. W ciągu ostatnich 50 lat umieralność na raka w USA spadła o 27%. [Gizmodo, Crime Data Explorer, JAMA Oncology]
- “A duck army is an army, a navy and an airforce combined” [Reddit]
- Malta zalegalizowała uprawę marihuany a Uber Eats wprowadził dostawy w Ontario w Kanadzie. Z powodu legalizacji marihuany w stanie Nowy Meksyk, wydział narkotykowy odprawił ze służby wszystkie psy do wykrywania narkotyków, ponieważ nie były trenowane do rozróżniania substancji. Koszt przeszkolenia 9 nowych psów to $194,000. [The New York Times, Engadget, Kob]
- Okazuje się, że występowanie pikantnych przypraw (np. w ciepłych krajach) niekoniecznie podyktowane jest mechanizmem łagodzenie infekcji. Na podstawie przeanalizowanych abstraktów badań medycznych 8172 z nich wykazało pozytywną korelację pikantnych przypraw z występowaniem chorób (!) i 783 negatywnych. [Nature]
- Paradoks Jevona tzw. efekt odbicia: kiedy oszczędności wynikające ze wzrostu wydajności są zniwelowane przez odpowiadający im wzrost zużycia. Innymi słowy: mimo wzrostu produktywności i efektywności użycia, zwiększamy zużycie zasobów naturalnych sądząc, że skoro koszt spada niemal do zera to zwiększona konsumpcja nie przekłada się na negatywne skutki. [Link]
- Popyt na syrop klonowy wzrósł w 2021 o 21% zmuszając Quebec do uwolnienia 22,679,000 kg strategicznych rezerw. [NPR]
- Stan Kalifornia wprowadził w 2021 zakaz używania spalinowych kosiarek i urządzeń ogrodniczych. Szacuje się, że w całym stanie jest ich 16.7 mln. [Napa Valley Register]
- U 1 na 44 dzieci w USA stwierdza się autyzm. W 2016 proporcja wynosiła 1 do 54. [People]
- W 2021 20% zamówień McDonald’s na kluczowych sześciu rynkach odbywało się już przez samoobsługowe kioski lub aplikację i generowało $13 mld w sprzedaży. [McDonald’s]
- W 2021 ilość zamówień wegańskich cheesburgerów w USA wzrosła o 442%. [Grubhub]
- Według badań Gallupa poparcie dla małżeństw homoseksualnych wzrosło od 1996 z poziomu 27% do 67%, nawet wśród samych Republikanów wzrosło z 16% do 49%. Od 40 lat względnie na tym samym poziomie utrzymują się proporcje grup pro-life i pro-choice z nieznacznym wzrostem grupy popierającej aborcję w każdym przypadku i bezwzględnie sprzeciwiającym się jej (niemal 2-krotny wzrost z 12% do 20% na przestrzeni 30 lat). [Gallup]
- W Polsce działa piekarnia Candy Horse robiący dekoracyjne ciastka dla koni. Firma powstała w czerwcu 2021 i zatrudnia kilkunastu pracowników. [Ofeminin]
- „Finding an eggshell in an Egg McMuffin is both annoying and reassuring” [Reddit]
Dziękuję Wam za ten rok, życzę Wam wszystkiego co najlepsze i do usłyszenia w 2022! 😉
PS. Jeśli spodobał Ci się ten artykuł, zapisz się do mojego newslettera – w poniedziałek, środę, piątek przed 8:30 dostaniesz krótkie 5 nagłówków z wydarzeniami ze świata 👇
